My Song deel II door Hans de Gruijter
United Nations Military Observers team Zivinice – Sector NE – Bosna i Hercegovina. 5 November 1995.
Een dag eerder tekende James Vungo uit Kenia voor dé oneliner van het jaar; het had gesneeuwd en James kwam kleumend en zelf ook ietwat wit uitgeslagen, het bureau binnen.
“This morning, the whole country belongs to the UN.” Pas na een paar tellen realiseer ik me dat hij voor het eerst van zijn leven sneeuw heeft gezien, gevoeld en geproefd.
United Nations Military Observers team Zivinice – Sector NE – Bosna i Hercegovina. 5 November 1995.
Een dag eerder tekende James Vungo uit Kenia voor dé oneliner van het jaar; het had gesneeuwd en James kwam kleumend en zelf ook ietwat wit uitgeslagen, het bureau binnen.
“This morning, the whole country belongs to the UN.” Pas na een paar tellen realiseer ik me dat hij voor het eerst van zijn leven sneeuw heeft gezien, gevoeld en geproefd.
Door die sneeuw, die volgens de inwoners van Zivinice erg vroeg is, is het waterkoud. En het wordt een lange dag. Eerder deze week zijn, na maandenlange afwezigheid, weer UNMO-teams geplaatst in het Servisch deel van Bosnië. Eén team kampt gelijk met pech; de CapSat – een essentieel item in die tijd; telefoonlijnen deden het niet meer – geeft de geest en de faxrollen blijken op Tuzla Airbase te zijn achtergebleven. Het is aan ons team om die items te gaan brengen. Niet verder dan de Confrontatielijn (CL); het is niet de bedoeling dat we BSA (Bosnian Serb Army) territorium ingaan.
We halen bij UNMO HQ op Tuzla Air Base een werkende CapSat en faxrollen voor een half jaar op. En rijden dan door een grijs en koud landschap naar Memici; daar is het crossing-point dat door beide partijen wordt erkend. Het is koud, maar niet koud genoeg dat de sneeuw blijft liggen. De schilderachtige laag poedersuiker van de ochtend laat al slijtplekken zien. Als we net buiten Memici uitstappen, slaat de natte kou ons in het gezicht. We worden vriendelijk opgevangen door een handjevol sjofele militairen van de 28e Divisie van Armia Bosna i Hercegovina (ABiH). Als ik het al koud heb, moeten zij het helemaal afleggen, realiseer ik me, als ik het ratjetoe aan tenues zie. Die lijken vooral geschikt voor de zomer.
We halen bij UNMO HQ op Tuzla Air Base een werkende CapSat en faxrollen voor een half jaar op. En rijden dan door een grijs en koud landschap naar Memici; daar is het crossing-point dat door beide partijen wordt erkend. Het is koud, maar niet koud genoeg dat de sneeuw blijft liggen. De schilderachtige laag poedersuiker van de ochtend laat al slijtplekken zien. Als we net buiten Memici uitstappen, slaat de natte kou ons in het gezicht. We worden vriendelijk opgevangen door een handjevol sjofele militairen van de 28e Divisie van Armia Bosna i Hercegovina (ABiH). Als ik het al koud heb, moeten zij het helemaal afleggen, realiseer ik me, als ik het ratjetoe aan tenues zie. Die lijken vooral geschikt voor de zomer.
Crossing Point Memici
We horen dat collega’s van het UNMO team aan “de andere kant” aan de Servische kant van het crossing point klaar staan. We krijgen via Admir, onze tolk, nog wat adviezen van de ABiH soldaten. Vooraf was al besloten dat ik naar de CL zou lopen. Ik pak de koffer met CapSat en de tas met faxrollen. Net als ik wil gaan lopen, houdt de ABiH militair me tegen. Hij zegt wat en wijst naar mijn hoofd. Ik kijk hem niet begrijpend aan. Admir schiet te hulp; “zou je geen helm opzetten en je flackjacket aantrekken?” De ABiH man zegt nog wat. “En neem een UN vlag mee”, vertaalt Admir. Ik kijk verbaasd. En weer ratelt de militair. Dan pas valt me zijn verrotte gebit op; er steken alleen nog wat zwarte stompjes uit onder- en bovenkaak. “Zij weten wie je bent en dat je te vertrouwen bent”, legt Admir uit. De militair stapt naar voren en wijst naar een huis in de verte. “Daar zitten de Serven”, vertaalt Admir zijn woordenstroom. “En die zijn nog steeds gevaarlijk; ze schieten op alles dat ze niet vertrouwen”
Met Martin Bruijstens op Crossing Point Memici. Ik voel me knap opgelaten en eerlijk gezegd uitgedost als een kerstboom, als ik 5 minuten later met helm op, flackjacket aan en met een UN vlag in mijn linkerhand de onverharde weg op loop. Op weg naar, ja waarheen eigenlijk? In ieder geval naar een ontmoeting met een Finse collega UNMO. Ik ben 10 stappen op weg als de militair nog iets roept. Ik draai me half om naar Admir. “Blijf op het midden van de weg en pas op voor struikeldraden!” Ik heb me wel eens bemoedigender toegesproken gevoeld. Hoe verder ik de bochtige weg afloop, hoe ongemakkelijker ik me voel. Ik hou het aangewezen huis in de gaten. Of ik beweging zie. En pas dan valt de stilte me op. Alsof de natuur zo geschrokken is van al het geweld van de afgelopen jaren dat ze nog steeds de adem in houdt. Sterker nog, de natuur houdt zich dood. Voorgoed? Ik hoor alleen mijn stappen op de onverharde weg. Een weg die ik nauwkeurig afspeur. En behalve mijn voetstappen is er niets te horen. Geen zuchtje wind, geen vogels. Niets. Doodstil.
Als ik honderd meter verder ben, zie ik de Finse collega om een bocht komen. Hij loopt al net zo behoedzaam als ik. En zonder helm en vlag. Daar waar we vermoeden dat de CL is, stoppen we. We praten kort en ik overhandig hem de koffer en de tas. Hij kijkt naar mijn helm en de vlag. Ik voel me een beetje voor gek staan. Dan schiet hij in de lach en is de spanning weg.
We draaien allebei om en lopen terug naar de “eigen” linies. Ik merk dat ik loop te neuriën. “Tramps like us, baby we were born to run”. Ik blijf wandelen. Rennen kan altijd nog.
Weken later sta ik er weer. Met 3 Nederlandse UNMO’s die ik goed ken, bij een semi-permanente OP van Zweedse militairen. Er is een Regional Joint Commitee die de grenzen, zoals geschetst op een servetje in Dayton, in de praktijk moet vaststellen. In de tent ruziën Serven, Moslims en Kroaten.
Buiten doen we ze na; een sneeuwballengevecht houdt de verveling weg.
We draaien allebei om en lopen terug naar de “eigen” linies. Ik merk dat ik loop te neuriën. “Tramps like us, baby we were born to run”. Ik blijf wandelen. Rennen kan altijd nog.
Weken later sta ik er weer. Met 3 Nederlandse UNMO’s die ik goed ken, bij een semi-permanente OP van Zweedse militairen. Er is een Regional Joint Commitee die de grenzen, zoals geschetst op een servetje in Dayton, in de praktijk moet vaststellen. In de tent ruziën Serven, Moslims en Kroaten.
Buiten doen we ze na; een sneeuwballengevecht houdt de verveling weg.
RSS Feed